Laurence Machiels
Groenjournalist - tuinexpert
Champignons, shiitake’s en oesterzwammen zijn de meest courante paddenstoelen om zelf te kweken. Je plukt ze krakend vers: veel smakelijker en nog meer vitaminen.
De meeste paddenstoelen groeien in de aarde maar shiitake’s kweek je probleemloos op een boomstronk, die je gewoon in de tuin legt. Je oogst er 5 jaar lang paddenstoelen van, zonder dat je er wat moet aan doen. Shiitakes zijn heel interessant: ze bevatten dubbel zoveel eiwitten als een gewone champignon, driemaal zoveel mineralen en een grotere hoeveelheid vitaminen.
Oorspronkelijk groeit de shiitake op eikenbomen in Japan, maar je kunt ze ook op een stammetje kweken van eik, beuk, berk,...
- Je hebt een verse stam nodig van max 2 maanden oud, 1 tot 1,5 meter lang en 15 tot 25 cm diameter
- Daarin boor je 30 tot 50 gaatjes, kriskras verspreid over de stam, en op de beide koppen
- In de gaten stop je de pluggen met het paddenstoelenbroed, of mycelium, de schimmel waarop de paddenstoelen gaan groeien. Je koopt ze online (bv bij www.mycobois.be); ze zien eruit als Ikea-pluggen.
- Zet de stam rechtop op een plek die het bos nabootst: uit de zon, uit de wind en uit de felle slagregen.
- Na 1,5 tot 2 jaar komen de eerste shiitakes tevoorschijn. Je oogst makkelijk een kilo per keer.
- Van een stam oogst je, in vlagen, 5 tot 6 jaar, daarna is het broed uitgewerkt en herbegin je met een nieuwe stam en pluggen.
Heb je geen tuin, of wil je snel paddenstoelen oogsten, dan kun je op je balkon oesterzwammen kweken. Die groeien op stro of op houtpellets. Je hoeft alleen broed te kopen, dat kost ongeveer 10 euro.
- Vul een sterke plastiek zak of een emmer (met deksel) met 2,5 liter houtpellets (van loofhout, bv. voor de kachel)
- Overgiet de pellets met 1,5 liter kokend water. Laat een nachtje afkoelen. Heet water pasteuriseert de pellets, zodat andere schimmels dood zijn. We willen alleen oesterzwammenschimmels!
- Voeg broed van oesterzwammen toe (dat koop je online). Reken op 0.5 liter per zak of emmer houtpellets. Kom met je handen niet aan de houtpellets of aan het broed, maak het los in de zak.
- Kleef de zakken dicht met stevige tape (of sluit de emmer) en schud goed, om het broed en de houtpellets te mengen.
- Zet de zak rechtop, binnen, bij 18 tot 22°C.
- Na 17 dagen is alles mooi wit doorgroeid.
- Verhuis de zak of emmer naar een frissere, lichte plek buiten, idealiter bij 12 à 18°C. Bijvoorbeeld op je balkon of onder een afdak, uit de zon, uit de wind en uit de regen.
- Na 1 à 2 weken komen de eerste kleine knopjes tevoorschijn.
- Leg de zak plat en knip hem helemaal open, of haal het deksel van de emmer.
- Een paar weken na de eerste oogst, heb je nog een kleinere oogst, soms zelfs een derde.
TIP. Heb je veel koffiegruis, dan kun je dat ook gebruiken. Meng het onder de pellets, voor je er heet water over giet. Zo wordt afval nuttig hergebruikt.